Stadsgezicht Choorstraat-Dertienhuizen

Je kijkt je ogen uit als je aandachtig observeert en tekent bij de Lakenverversbrug. Vanaf dat standpunt zie je niet alleen de Nieuwe Kerk, herfstbomen, een ossenbloederode gevel, passanten, vogels en vliegtuigen maar ook een complete onderwaterwereld als de zon op de gracht schijnt.

KWALITEIT

De editie is van hoge kwaliteit en voldoet aan het kwaliteitskeurmerk ‘Certified Art Giclée’.
Iedere afdruk is door mij persoonlijk gesigneerd, genummerd en voorzien van een blindpreeg. De preeg is een afdruk van mijn signatuur in reliëf.
Iedere reproductie gaat vergezeld van een uniek Certificaat van Echtheid.

STAAT ONS HUIS EROP? DOOR JAN VAN DER MAST

‘Het licht op deze plek is prachtig.’ Begeesterd vertelt Mark over zijn nieuwe Delftse stadspanorama. Het is half oktober; een fraaie herfstdag. Mark is neergestreken aan de Verwersdijk-gracht en heeft zicht op de Choorstraat. ‘Vanochtend kwam er licht onder het bruggetje door, en straks aan het eind van de middag gloeit de hele Choorstraat op. Dan worden de gevels aan de zuidzijde in lichterlaaie gezet.’ Zoals altijd krijgt Mark met het twee meter lange tekenbord op schoot veel aanspraak. Een beeldend kunstenaar heeft hem verteld dat Delft de enige stad in Nederland is waar de grachten noord-zuid lopen. Dat is de reden waarom het licht hier zo bijzonder is. Salvador Dali zou daarom meerdere malen onze stad hebben bezocht. ‘Ik weet niet of het klopt’, zegt Mark. ‘Misschien moet ik dit soort facts checken? Er is zoveel fake nieuws.’
Op de hoek Choorstraat-Vrouwjuttenland valt de bijzondere belettering boven het winkelpand in het oog: ‘Lewenstein Naaimachines’. De reclame hangt er al decennia. Mark vertelt dat de sleutelspecialist van de Verwersdijk naar dit pand verhuist, en het plan heeft om de letters te verwijderen en haar eigen naam erop te schrijven, maar wel in dezelfde typografie. Op zich is dat een nobel uitgangspunt, maar we proberen toch even of we uit de ‘Lewenstein naaimachines’-letters een product kunnen verzinnen dat verkocht kan worden. Hergebruik van de bestaande letters dus. We komen niet verder dan ‘TEIL WENSEN‘, een teiltje waarin je tegen het inwerpen van munten je wensen kunt fluisteren of schreeuwen. Tja, dat wordt het dus niet. We leggen er ons bij neer dat binnenkort op deze hoek SLEUTELSPECIALIST DELFT is te lezen.
Ik Google even en lees: ‘Kocht je je fournituren, naaimachine en stofjes altijd bij Lewenstein Naaimachines B. Broekhuis? Dan moet je vanaf nu ergens anders heen.’

Waarheen staat er echter niet bij. Is B. Broekhuis ondernemer-in-ruste? De stad verandert razendsnel. Gelukkig is de karakteristieke Lewenstein-gevel op het panorama van Mark vereeuwigd.
Een ouder echtpaar stelt zich achter Mark op, en bestudeert de pentekening die inmiddels voor 70 % is voltooid. ‘Staat ons huis erop?’ vraagt de dame. Ze woont schuin boven de dierenwinkel. Mark moet de gevel van het pand nog detailleren, maar veel zal er niet te zien zijn, omdat er een boom voor staat. ‘Jammer’, zeg de vrouw. ‘Als u twee meter meer naar links was gaan zitten, had onze woning er helemaal op gestaan.’ Het echtpaar woont er sinds 1995, en zou er voor geen goud meer weg willen. ‘Het is zo’n heerlijke plek. Ook met de begrafenissen van de koninklijke familie. Dan heb je de keuze om ‘t op tv te volgen of naar buiten gaan en het spektakel op straat volgen. Als je er vroeg bij bent, sta je helemaal vooraan. De laatste keer bij Bernhard hebben we ons kostelijk vermaakt.’
Terwijl de vrouw gedetailleerd vertelt hoe ze zich in 2004 hebben geamuseerd bij de Koninklijke uitvaart, vraagt de man aan Mark: ‘Is jouw stijl wat je noemt ... eh realistisch?’
‘Ja, ik teken wat ik zie.’
‘Aha!’

Ondertussen is aan de overzijde van de gracht - voor drogisterij Papillon - een studente gaan zitten. Ze heeft een plaatsje in de zon gezocht om haar stokbrood op te eten en lijkt haar best te doen om er zo bevallig mogelijk uit te zien.
‘Ze wil op jouw tekening, Mark,’ zeg ik. ‘Dat is wel duidelijk.’
De linkerhand van Mark schetst razendsnel haar gezicht. ‘Aan de lengte van het broodje te zien, heb ik alle tijd om haar te tekenen.’
Ondertussen rijdt er een elektrische shuttle voorbij met een bruidspaar op de achterbank. De kar rijdt geluidloos in de richting van het stadhuis. Mark kijkt het bruidspaar even na: ‘Misschien wordt dit een trend? CO2-neutraal trouwen?’
Ik vraag Mark naar bijzondere quotes van passanten. ‘Heb je mooie flarden gevangen of heb je daar geen tijd voor?’ Mark haalt een notitieboekje tevoorschijn en citeert de reactie een man op zijn tekening: ‘Ik zie er verloedering in. Dat vind ik leuk.’

Jan van der Mast, 16 oktober 2018

CHOORSTRAAT REVISITED DOOR JAN VAN DER MAST

Het is vrijdag 19 oktober 2018. Mark heeft bijna het stadsgezicht voltooid. Hij hoeft alleen nog maar de klinkers van de Verwersdijk te tekenen. ‘Ik zit hier al een paar weken, maar zie nu pas dat deze brug een naam heeft.’ Hij wijst op het ingemetselde verweerde naamplaatje: Lakenverversbrug. Dit is de plek waar eeuwenlang geverfde lakens over de brugleuning werden gespannen om te drogen. Een brug verder, ter hoogte van Trappistenlokaal ‘t Klooster, hingen rode lakens en kleurde het grachtenwater bloedrood van de gebruikte kleurstof. Die brug heet - lekker dramatisch - Bloedbrug.
Nu zijn we bij mijn stokpaardje aanbeland: de historie van Delft. Ik vertel Mark dat ons stadje 150 jaar geleden door een choleraramp werd getroffen en 400 mensen eraan overleden. Slachtoffers vielen vooral in deze arme buurt waar het water sterk verontreinigd was en minder snel stroomde dan in deftige grachten als Oude Delft of Koornmarkt. Delft was nog geen ‘Kennisstad’ in 1866.
De link cholera-vuil drinkwater was niet bekend. Het gemeentebestuur verbood de verkoop van groene, onrijpe kruisbessen, die de ingewanden zouden prikkelen. De Delftsche Courant adviseerde om de cholera te weren met een glaasje likeur, aangelengd met spiritus en een klontje suiker.
‘Ja, Mark, we komen van ver.’ Aldus besluit ik mijn betoog, en zie een blikje Red Bull voorbij drijven. ‘Kijk, dat is de vooruitgang.’

Dan kijk ik naar Mark, die, met het langgerekte tekenbord op schoot op een houten keukenstoel, enigszins in de verdrukking zit. Een zwarte Ford Fiesta prikt in zijn rug. De auto staat op een invalideplek, die de gemeente deze week heeft gecreëerd. Er gebeurt veel op deze plek. Een dag eerder hebben werklieden uitbundige slingers feestverlichting boven de gracht gehangen. ‘Te laat voor jouw tekening,’ concludeer ik.
‘Gelukkig wel,’ zegt Mark. ‘Het zou het beeld veel onrustiger maken.’
Ik kijk opzij. Een spichtige dame haalt de geraniums die aan de brugleuning hangen uit de bakken en probeert ze achterop haar fiets te vervoeren. Het rijwiel kantelt. Ik wil toeschieten om te helpen, maar ze steekt haar duim omhoog: alles onder controle. Slingerend rijdt ze weg.
‘Weet je trouwens al hoe je Choorstraat uitspreekt?’ vraag ik aan Mark. ‘Moet je nou Goor- of Koorstraat zeggen? Hebben passanten dat raadsel al voor je opgelost?’
‘Nou,’ zegt Mark. ‘Ik begrijp dat Delvenaren het met een K uitspreken, en de importmensen zoals ik met een G.’
‘Ik dacht dat Choor een verwijzing is naar het kerkkoor van de Oude Kerk dat je vanuit de straat ziet?’
‘O, ik hoorde juist dat het een verbastering is van Koestraat. Eens per week had je veemarkt en kwamen er koeien door deze straat.’

Mark en ik komen er niet uit. Ik raadpleeg mijn vriend Google (of is het: Koekel?) en lees dat de Coestraet rond 1450 veranderde in Koerstraat. Koer is de oud-Nederlandse spelling voor Koor. De andere spelling - Choor - is afgeleid van het Latijnse Chorus en zo’n ch hoor je uit te spreken als k. Afijn, de conclusie luidt dat we Koorstraat moeten zeggen als we het over de Choorstraat hebben.
Zo, dat is mooi opgelost voor Mark zijn laatste lijn op papier zet. Zijn linkerhand schiet over het papier. Het open witte vlak links onderin wordt steeds kleiner.
‘Hoe gaat het met het thuisfront, Mark?’
‘Hoe bedoel je?’
‘Wordt de vlag uitgestoken als jij weer een stadsgezicht hebt voltooid?’
‘Nee, maar er wordt flink meegeleefd. Mijn dochter Linde toonde laatst trots een Instagram-filmpje, waarop een jongen, staande voor mijn tekening, zijn spierballen liet rollen. Linde hoopt dat ik aan een Europees toernee begin en dat het gezin dan mee mag.’

‘Europa? Denk groot! Waarom begin je niet in New York? Times Square is een mooie plek. Lekker veel te zien.’
Mark lacht. ‘Niet makkelijk met die grote lichtreclames. Die wisselen razendsnel. Dat is vergelijkbaar met mensen die ik nu teken. Die zijn samengesteld uit meerdere passanten. Dan teken ik in New York samengestelde reclames. Ik begin met Coke en moet dan over schakelen op eh... Budweiser.’
Ik probeer het me voor te stellen: Mark op zijn keukenstoel op Times Square, omgeven door een menigte enthousiaste Amerikanen, die hem het hemd van het lijf vragen: ‘Hi, how are you doing? Where are you from?’
Ik hoop dat Mark naar me luistert, en dat ik mee mag als columnist, maar eerst moet-ie deze afmaken. Nog honderd uurtjes inkleuren op de computer.

Jan van der Mast, 23 oktober 2018

Zonlicht onder de Lakenverversbrug.